2025 tana gab da zama shekara mai cike da rikice-rikice na tattalin arziki. Sabon rikici ya barke tsakanin kasashen duniya, musamman tsakanin Amurka da sauran ƙasashen duniya, ciki har da Nijeriya. Wannan ba na bama-bamai ba ne, amma na tattalin arziki wanda Shugaban Amurka Donald Trump ya fara a cikin sabbin matakan kasuwanci. Wannan matakin ya shafi kasashe masu tasowa, da kuma manyan ƙasashen duniya kamar China da Afirka, musamman Nijeriya.
Tasirin Sabon Rikicin Tattalin Arziki na Trump:
Shugaba Trump ya tabbatar da cewa, ƙasashen duniya sun kwashe fiye da shekaru 50 suna ƙwarar Amurka da kwashe arzikinta, wanda hakan ya haifar da sabon yaƙin kasuwanci. Wannan ya haifar da ƙarin haraji akan kayayyakin da Amurka ke shigowa da su, musamman daga China. Sabon matakin yana nufin farashin kayayyakin fasaha, musamman wayoyi da kwamfutoci, zai tashi sosai.
A farkon sanarwar, masana tattalin arziki sun yi hasashen cewa farashin kayayyakin fasaha kamar iPhones zai tashi da kashi 43 cikin 100, wanda hakan zai shafi masu amfani da waɗannan kayayyaki a duniya. Sai dai, a ranar 12 ga Afrilu, Trump ya janye wannan ƙarin haraji kan wayoyi da kwamfutoci, wanda hakan zai ba da damar kamfanonin da ke ƙera kayayyakin su mayar da cibiyoyinsu cikin Amurka.
Menene Harajin Shige-da-Fice?
Haraji na shige-da-fice (tariff) yana nufin ƙarin kuɗi da ake saka wa kayayyakin da ake shigowa da su ko fitarwa daga ƙasa. Wannan yana taimakawa ƙasashen samun ƙarin kuɗaɗe ko kuma dakushe ingancin kayayyakin daga kasashen waje. A yanzu, Amurka tana ƙara haraji akan kayayyakin da ake shigowa da su daga China da sauran kasashe.
Tasirin Matakan Trump a Nijeriya:
A Nijeriya, Trump ya ƙara haraji kan kayayyakin da ke shigowa daga Amurka, musamman danyen man fetur. Wannan ya haifar da faɗuwar farashin man fetur a duniya daga dala 75 zuwa dala 65, wanda zai shafi kasafin kudin Nijeriya. Dr. Isa Abdullahi, masanin tattalin arziki daga Jami’ar Tarayya ta Kashere, ya bayyana cewa wannan zai shafi ƙasar Nijeriya, saboda kasafin kudin na dogara da farashin man fetur.
Bugu da ƙari, Trump ya soke dokar kasuwanci ta AGOA, wanda ke taimakawa ƙasashen Afirka wajen sayar da kayayyakin su ba tare da biyan haraji ba. Wannan zai kawo cikas ga kasuwancin Nijeriya, musamman wajen sayar da kayayyakin abinci da sauran kayayyakin amfanin yau da kullum.
Tasirin Duniya da Mafita:
Duniya za ta fuskanci guguwar tsadar kayayyaki, musamman ga ƙasashen da ba su da masana'antu. Masana tattalin arziki suna ganin cewa mafita ga Nijeriya ita ce ta fara amfani da albarkatunta na cikin gida. Wannan zai taimaka wajen samar da kayayyakin da ake buƙata a cikin gida kuma a fitar da su don samun riba.
Matakan Kasuwanci na Trump da Tasirinsa Kan Duniya:
Matakan kasuwanci na Trump sun kawo ƙarshen tallafin Amurka ga ƙasashen masu tasowa. Wannan yana nufin cewa kamfanonin duniya za su fara tsaurara ƙoƙari wajen samun kudaden shiga, wanda zai iya haifar da matsaloli ga kamfanoni da al’umma.
Yadda Kasashen Duniya Zasu Magance Wannan Matsala:
Masana tattalin arziki suna ganin cewa mafi dacewa ga kasashen Afirka da Nijeriya shine amfani da albarkatunsu na cikin gida don samar da kayayyakin da ake buƙata. Wannan zai taimaka wajen rage dogaro da kayayyakin da ake shigowa da su daga ƙasashen waje.
