API

Abin da Ya Kamata Ka Sani Game da AES – ƙawancen Hadin Kan Kasashen Sahel

A cikin shekara ta 2023, wani sabon babi ya bude a tarihin yankin Sahel na yammacin Afirka. Kasashen Mali, Burkina Faso, da Nijar sun hade kafa wata kawance mai suna Alliance of Sahel States (AES) – wato Hadin Kan Kasashen Sahel. Wannan kawance na da burin inganta tsaro, karfafa tattalin arziki da kuma tabbatar da cikakken ikon kasashen uku ba tare da tsoma bakin kasashen waje ba.

To amma me ya haifar da wannan hadin kai? Me AES ke nufi da gaske? Kuma wane tasiri zai iya yi ga nahiyar Afirka gaba daya?




Asalin Kafuwar AES – Ta Yaya Komai Ya Fara?

Wannan kawance ya samo asali ne sakamakon jerin juyin mulki da kasashen Mali, Burkina Faso da Nijar suka fuskanta daga shekarar 2020 zuwa 2023. Wadannan juyin mulki sun haifar da sabani tsakanin wadannan kasashe da ECOWAS (Kungiyar Tattalin Arzikin Kasashen Yammacin Afirka) da kuma Faransa, wadda ke da tarihi mai tsawo da wadannan kasashen a matsayin tsofaffin mulkokinta na zamani.


Ga yadda abubuwa suka wakana:


  • Mali: Juyin mulki a 2020 da wani karo a 2021, wanda ya sa kasar ta kore sojojin Faransa tare da dakatar da hulda da ECOWAS.
  • Burkina Faso: Juyin mulki a Janairu da Satumba 2022, inda sabuwar gwamnati ta fuskanci kalubalen ‘yan ta’adda kuma ta nemi sabbin abokan hulda irin su Rasha.
  • Nijar: A watan Yuli 2023, sojoji sun kifar da Shugaba Mohamed Bazoum, wanda hakan ya haddasa takunkumin ECOWAS da barazanar mamayar soja daga kasashen makwabta.



Sakamakon haka, kasashen ukun suka yanke shawarar kafa sabon kawance mai zaman kansa – wanda aka shimfida bisa ga Yarjejeniyar Liptako-Gourma da aka sanya wa hannu a Bamako, Mali.


Me AES Ke Nufi – Menene Manufofinta?


Alliance of Sahel States (AES) na da babban buri guda uku: tsaro, tattalin arziki, da ikon siyasa.



1. Hadakar Soja da Tsaro:

  • Harin daya, hari ne ga kowa: Idan an kai hari ga daya daga cikin kasashen uku, dukkansu za su dauki hakan a matsayin hari a kansu, kuma za su hada karfi don kare juna.
  • Yaki da ’yan ta’adda: AES na shirin hada kai wajen yaki da kungiyoyin jihadi da ke yankin Sahel kamar ISIS, Al-Qaeda, da dai sauransu.
  • Rage dogaro da Yammacin Duniya: Kasashen sun fara juyawa zuwa sabbin abokan hulda da ba na Yamma ba, kamar Rasha, Kungiyar Wagner, da kasashen Gabas ta Tsakiya.


2. Tattalin Arziki da Ci Gaba:

  • Kasuwanci a tsakanin juna: Burinsu shine su bunkasa cinikayya a tsakaninsu, maimakon dogaro da ECOWAS ko Faransa.
  • Ayyukan ci gaba: Hadin gwiwar gina tituna, wutar lantarki, da noma tare.
  • Kudaden yankin: Ana nazarin kirkirar sabon kudin yankin da zai maye gurbin CFA franc, kudin da har yanzu ke da alaka da Bankin Faransa.


3. ’Yancin Siyasa da Diflomasiyya:

  • Ficewa daga ECOWAS: A watan Janairu 2024, kasashen uku sun sanar da ficewarsu daga ECOWAS, suna masu korafi kan tsoma bakin da kungiyar ke yi cikin harkokin cikin gida.
  • Sabbin dangantaka: AES na kokarin karfafa hulda da Rasha, China, Iran da kasashen Larabawa.
  • Kare ikon kai: Kasashen sun lashi takobin cewa za su yanke shawara bisa bukatarsu ba tare da karfin gwiwar Turai ko Amurka ba.



Kalubalen da AES ke Fuskanta

Ko da yake burin AES ya yi kyau a zance, akwai tarin matsaloli da suka fi kasancewa a aikace:

1. Barazanar Tsaro:

  • Yankuna da dama a Mali, Burkina Faso da Nijar na fama da hare-haren ’yan ta’adda har yau.
  • Ficewar sojojin Faransa da na sauran kasashen yamma ya bar gibi a tsaron cikin gida.

2. Tattalin Arzikin Da Ke Cike Da Tarnaki

  • Takunkumin ECOWAS na ci gaba da tabarbarewa cinikayya da musayar kudade.
  • Dogaro da tallafin waje da karancin ababen more rayuwa na hana ci gaban da ake bukata.

3. Kebewar Diflomasiyya:

  • Ficewa daga ECOWAS na nufin rasa wani muhimmin dandali na tattaunawa da tallafi.
  • Dogaro da sabbin abokan hulda kamar Rasha da Kungiyar Wagner na iya haifar da sabbin matsalolin siyasa ko tattalin arziki a nan gaba.


Menene Makomar AES?

Makomar AES na da matukar dangantaka da nasarar aiwatar da tsare-tsarenta:

  • Idan suka samu hadin kai sosai, AES na iya zama wata sabuwar hanyar da kasashen Afirka za su samu ikon yanke shawara kan yadda ake tafiyar da harkokinsu.
  • Idan kuma suka kasa, to kawancen zai iya fuskantar matsin lamba daga ciki da waje har ya mutu kafin ya cika shekaru goma.

Wasu masu nazari suna ganin AES na iya sake fasalta siyasar Afirka, yayin da wasu ke ganin wannan kawance na da haɗarin kara rarraba yankin da kuma cusa tasirin wasu sabbin manyan ƙasashe.


Kammalawa:


Shin AES Zai Zama Mafita Ko Akasin Haka Ga Yammacin Afirka?

Alliance of Sahel States wani sabo ne amma mai alamar juyin juya hali a yankin Sahel. Yana da burin kawo mafita daga dogon tarihi na tsoma bakin waje, da gazawar tsarin diflomasiyyar da ci gaban da aka dogara da shi.


Ko zai ci gaba da wanzuwa? Ko zai fashe? Wannan lokaci ne kadai zai nuna.